Grote Kerk Apeldoorn

Vandaag in het kader van Monumentendag de Grote Kerk in Apeldoorn bezocht. De kerk die hier eerst stond is door een brand verwoest. Op de fundamenten hiervan werd de huidige kerk gebouwd naar een ontwerp in neo-renaissancestijl van de Rotterdamse architect Jan Verheul. Op 16 april 1891 legde de toen 10-jarige prinses Wilhelmina de eerste steen. Zij woonde met haar moeder Koningin Emma ook de eerste kerkdienst bij op zondag 25 september 1892. Tot aan haar dood kerkte koningin Wilhelmina regelmatig in de Grote Kerk. In 1960 is de kerk gerenoveerd en aangepast aan de stijl van die tijd. In 1970 werd, in verband met de erbarmelijke staat van het gebouw, overwogen om de kerk te slopen. Als reactie hierop werd de Stichting Vrienden van de Grote Kerk opgericht. Het doel van deze stichting was het gebouw en het orgel terug te brengen in haar oorspronkelijke staat. Van sloop werd uiteindelijk afgezien en bovendien kreeg de kerk de status van rijksmonument. In de kerk bevindt zich de zogenaamde Koninginnebank, die ook wel Wilhelminabank, of Hofbank wordt genoemd. Een speciale ingang van de kerk (onder de toren) verschaft toegang tot deze ereplaats. Tot 1985 waren deze ingang en de bank voorbehouden aan leden van de Koninklijke familie. De kerk wordt van tijd tot tijd nog steeds door de koninklijke familie bezocht. De gerestaureerde preekstoel is van de grond tot aan het hoogste punt ruim 10 meter hoog. Links en rechts van de preekstoel bevinden zich twee opmerkelijke gebrandschilderde ramen. Het zogenaamde Wilhelminaraam, rechts van de preekstoel is een geschenk aan Wilhelmina van diverse universiteiten, hogescholen en studentencorpora ter gelegenheid van haar 40-jarig regeringsjubileum. Het linkerraam heet het Beatrixraam en is in 2005 geschonken aan Koningin Beatrix ter gelegenheid van haar 25-jarig regeringsjubileum. Het kerkorgel werd gebouwd tussen 1894 en 1896 door Johan Frederik Witte, die op dat moment bedrijfsleider was bij Bätz & Co. Op eerste kerstdag 1896 werd het in gebruik genomen. De stijl van de orgelkas is dezelfde neo-renaissancestijl als die van het kerkgebouw. Het oorspronkelijk 30 stemmen tellende orgel werd in 1977 uitgebreid met een derde manuaal en een extra 12 stemmen. De oorspronkelijke kroonluchters zien er exact zo uit als de oude kroonluchters uit de beginjaren van de Grote Kerk, maar zijn nu wel voorzien van de nieuwste technieken. Zo heeft de kerk geen kaarsen meer, maar led-verlichting en is ieder lampje apart te bedienen. Lichtarchitect Henk Oostenbrugge maakte met zijn team tekeningen van de oude foto’s en op basis daarvan konden de nieuwe kroonluchters gemaakt worden. Zie eventueel ook dit artikel

Men mocht op het grote orgel spelen en dat werd enthousiast gedaan.
Koninginnebank
Bovenkant preekgestoelte
Kroonluchters
Kansel, orgel en rechts het Wilhelminaraam
Buitenkant, ‘s-avonds